Tarih boyunca doğal afetler, savaşlar, siyasi nedenler, sosyo ekonomik faktörler gibi nedenlerden dolayı insanlar yaşadıkları coğrafi bölgeden başka bir coğrafi bölgeye göç etmektedirler. İnsanlar gerçekleştirdikleri bu göçlerde, zorunlu veya istekli ne şekilde olursa olsun, daha iyi yaşam şartları bulmanın beklentisi içerisindedirler. Bu doğrultuda da tercihleri yaşadıkları ülkeden daha iyi koşullara sahip olan ülkeler yönünde gerçekleşmektedir. Bu koşulları belirleyen pek çok belirleyici etmen mevcutken, bunların başlıcaları iş bulma olanakları, sağlık hizmetleri, eğitim olanakları, barınma olarak sayılabilir.
Almanya, tarihi boyunca gelişen iş gücü ihtiyacı dolayısıyla, oldukça fazla işçi göçüne ev sahipliği yapmıştır. 1961 senesinde Türkiye ve Almanya arasında işgücü anlaşması imzalanmıştır. Böylece Almanya’ya yapılan göçler bireysel nedenlerle gerçekleşen göç niteliğindeyken bu anlaşmayla kitlesel işçi göçleri ön plana geçmiştir. Gerçekleşen bu işçi göçünün en başta geçici olması planlanmıştır. Sonrasında gelişen süreçte Almanya’nın ihtiyaç talebinin devam etmesi ve aynı zamanda Türklerin de tercihlerinin buraya yerleşmekten yana olması göçlerin kalıcı hale gelmesine neden olmuştur. Kalıcı hale gelen bu göç işçilerin ailelerini de yanına almalarıyla sonuçlanmıştır. Bu durum Almanya’daki Türk nüfusunun artmasında oldukça etkili olmuştur.
Günümüzde Almanya’da her dört kişiden biri göç sonrası gelen kişilerden oluşmaktadır. Almanya Federal İstatistik Dairesi’nin (2021) verilerine göre bu sayı 22 milyon 300 bin olarak kabul edilmektedir. Migrationsbericht (2019) verilerine baktığımızda ise Almanya’ya gerçekleşen göçlerde %14,8 ile ilk sırada Romanya yerini alırken, ardından %8,4 ile Polonya, %5,3 ile Bulgaristan, %4,0 ile İtalya, %3,3 ile Türkiye gelmektedir. Almanya’da bir kişinin göç kökenli olarak kabul edilebilmesi için ise bireyin kendisinin veya anne ve babasından birinin Alman vatandaşı olmaması gerekmektedir. Sonradan Alman vatandaşı olanlar için ise bu durum kültürel veya coğrafi ipucu verecek şekilde kişinin geldiği ülke veya kültür ile anılmasıyla gerçekleşmektedir. Türklerin Alman vatandaşlığına geçişinde ‘Türkiye kökenli Alman vatandaşı’ ibaresinin kullanılması bu duruma bir örnektir. Diğer yandan Almanya’da yaşayan göçmen kökenlilerin 11 milyon 800 bininin Alman vatandaşlığına sahip olduğu görülmektedir. Ayrıca bu kesimin %54’ünü doğuştan Alman vatandaşı olanlar oluşturmaktadır.
Entegrasyon, göçmenlerin gittikleri ülkenin kültürüne ve yaşam şartlarına uyum sürecini ifade eden bir kavramdır. Yerli halk tarafından bakıldığında göçmenlerle ilgili çeşitli bakış açıları olduğu görülür. Göçmenleri bir kesimin yük olarak algıladığı görülürken, diğer bir kesim tarafından ülke için destekleyici etkilerinin olabileceği düşünülmektedir. Yapılan araştırmalar sonucunda, Türkiye’den giden göçmenlerin ayrımcılıkla en çok çalışma ve eğitim alanlarında karşılaştıkları tespit edilmiştir.
Almanya’da 25 Mayıs 2016’da mültecilerin hak ve sorumluluklarını düzenleyici entegrasyon kanunu çıkarılmıştır. Bu kanun doğrultusunda Almanya’da yetkili birimler entegrasyon eğitimleri düzenlemek, iş kanunları oluşturmak, barınma olanaklarını iyileştirmekle yükümlendirilmiştir. Mülteciler Almanya’nın tarihi, kültürü ve hukuku ile alakalı entegrasyon eğitimleri almaya başlamıştır. Almanya’da kalıcı olmak isteyenlerin Almanca’ya hâkim olmaları istendiği için mültecilere ülkeye geldikleri tarihten itibaren ilk altı ay içerisinde dil eğitimlerine katılma zorunluluğu getirilmiştir. Bu entegrasyon yasası ile mültecilerin eğitim, iş hayatı, sosyal yaşam vb. konularda zorlanmalarının en aza indirilmesi hedeflenmiştir.
Kaynakça
Cindik, E., Demirkol, R. (2022). Almanya’da Yaşayan Türkiye Kökenli Göçmenlerin Sosyal Hayattaki Ayrımcılık Algıları. Göç Dergisi, 9(1), 127-136.
İyi, M., (2021). Almanya’daki Türklerin 60 Yılının Akademik Çalışmalara Yansıması: Değişen İlgi Alanları, Dönüşen Yaklaşımlar ve Araştırılması Gereken Konular. Turkish Journal of Diaspora Studies, 1(2), 121-156.
Şendal, T., (2022). Mülteci Entegrasyon Politikaları: Almanya Örneği. www.politikyol.com
Almanya’da Her Dört Kişiden Biri Göç Kökenli, (2022). www.dw.com
